İslamda Yeni İli Qeyd Etmək Olarmı?

Dəqiq İzahlı Məqalə**

İnsanların bir qismi Yeni ili təbrik edir, bəziləri isə bunun dinə uyğun olmadığını düşünür. Bu mövzuda qarışıqlıq yaratmamaq üçün İslam alimlərinin ümumi fikirlərinə, fiqh qaydalarına və Quran–Sünnənin prinsiplərinə əsaslanan izahı təqdim edirik.

1. Yeni ilin dini bayram olub-olmaması

İslamda yalnız iki dini bayram var:

• Fitr bayramı

• Qurban bayramı

Bu, Peyğəmbərimizin (s) hədisi ilə təsdiq olunmuşdur. Buna görə, Yeni il dini bayram deyil, sadəcə təqvim dəyişikliyi və sivil (dünya) günüdür.

Bu, Yeni ilin haram olduğu anlamına gəlmir.
Sadəcə dini bayram kimi qəbul edilməməlidir.

2. Yeni ili haram edən nədir?

Fiqh alimlərinə görə Yeni il zamanı haram olan şeylər bunlardır:

 1. İçki, qumar, günah məclisləri

Bu, hər gün haramdır. Yeni il günü də eynidir.

 2. Xristian dini ayinlərinə qatılmaq

Məsələn, kilsə duasına getmək, dini niyyətlə şam yandırmaq və s.
Bunlar qadağandır, çünki başqa dinin ibadətidir.

 3. Yeni ili dini bayram kimi qəbul etmək

Yəni “bu bizim dinimizin bayramıdır” demək.
Bu da caiz deyil.

3. Yeni ildə nə etmək olar? (Caiz olanlar)

İslama görə dində olmayan ayinlərdən uzaq olmaq şərti ilə aşağıdakı şeylərə icazə var:

✔ 1. İl dəyişməsini təbrik etmək

“Yeni ilin mübarək olsun”, “Uğurlu olsun” demək caizdir.
Bu, dini deyil, sosial təbrik sayılır.

✔ 2. Ailə ilə toplaşmaq, yemək yemək

Normal gündə olduğu kimi halaldır.

✔ 3. Uşaqları sevindirmək

Hədiyyə, şirniyyat, oyun – bunlar haram deyil.

✔ 4. Dua etmək

Yeni ildə daha təmiz, yaxşı həyat üçün dua etmək caizdir.

✔ 5. Yeni il gününü adi istirahət günü kimi keçirmək

Bu da tam icazəlidir.

4. Alimlərin rəyləri

Əksər məşhur İslam alimləri (Əl-Əzhar, Darul-İfta Misr, Riya müftiliyi, bir çox sünni və şiə mənbələri) belə deyir:

• Yeni il dini bayram deyil,

• Amma dini olmayan sosial tədbir kimi qeyd etməkdə eyib yoxdur,

• Günah olan işlərdən çəkinmək şərti ilə.

Hətta bəzi alimlər deyib ki:

“İnsanları sevindirmək, ailə ilə vaxt keçirmək və Yeni ilin daha yaxşı olmasını arzulamaq günah deyil.”

5. Yeni ildə müsəlmanın münasibəti necə olmalıdır?

Müsəlman üçün əsas olanlar:

• İçkili əyləncələrdən uzaq durmaq

• Xristian ayinlərinə qatılmamaq

• İsraf etməmək

• Həmçinin Yeni ili dinlə bağlamamaq

Bundan başqa, gülümsəmək, təbrik etmək, hədiyyə vermək, ailəyə diqqət etmək – hamısı müsəlmana yaraşan gözəl əxlaqdır.

6. Nəticə

İslam Yeni ilin qeyd olunmasını qadağan etmir, Amma bunun dini ayin kimi edilməsinə icazə vermir.

Qısaca:

• Yeni il dini bayram deyil → 

• Yeni ili sosial gün kimi qeyd etmək → 

• Günahlarla müşayiət etmək → 

• Xristian dini ayinləri etmək → 

Müsəlman günaha girmədən, ailəsini sevindirərək və Allahdan yeni ildə bərəkət diləyərək bu günü keçirə bilər.