Uydurma (Saxta) Hədislər və Onlardan Qorunma Yolları

Giriş

İslam dini Qurani-Kərim və Peyğəmbərimiz Hz. Məhəmmədin (s.ə.s) doğru hədisləri üzərində qurulmuşdur. Lakin tarix boyu bəzi şəxslər öz şəxsi maraqları, siyasi məqsədləri və ya cahillik üzündən uydurma hədislər meydana çıxarmışlar. Bu hədislər Peyğəmbərin adına yazılsa da, əslində onunla heç bir əlaqəsi yoxdur.

Niyə saxta hədislər ortaya çıxdı?

1. Siyasi məqsədlər üçün – bəzi qruplar öz fikirlərini Peyğəmbərin adından gücləndirmək üçün hədis uydurmuşlar.

2. Ticarət və qazanc üçün – bazarda malını satmaq və ya müəyyən məhsulları təbliğ etmək üçün hədis adı ilə yalan sözlər yayılmışdır.

3. Cahil dindarlıq – insanlar savadsızlıqdan Peyğəmbərin adına gözəl sözlər qoşub yaymışlar.

4. Dini parçalamaq – İslamı zəiflətmək istəyənlər bilərəkdən saxta hədislər uydurmuşlar.

Saxta hədisləri tanımaq yolları

• Qurana zidd olmaması: Əgər hədis Qurandakı açıq hökmlərə tamamilə ziddirsə, o hədis saxtadır.

• Məntiq və elmə zidd olmaması: Hədisdəki məzmun açıq-aşkar ağla və elmə ziddirsə, ehtiyatlı olmaq lazımdır.

• Etibarlı mənbə yoxdursa: Əgər hədis "Buxari", "Müslim", "Nəsai", "Əbu Davud" kimi mötəbər hədis kitablarında yoxdursa, diqqətlə araşdırmaq lazımdır.

• Həddindən artıq vədlər və ya qorxutmalar: Məsələn, “filan əməli edənə min il cənnət verilir” kimi şişirdilmiş ifadələr çox vaxt uydurmadır.

Saxta hədislərin zərərləri

• İnsanları yanlış əməllərə yönəldir.

• İslamı qeyri-ciddi göstərir.

• Dinin saf təlimlərini qarışdırır.

• Bidət və xurafatların yayılmasına səbəb olur.

Müsəlman necə davranmalıdır?

• Dini mövzuları etibarlı mənbələrdən öyrənməlidir.

• Hər eşidilən sözü "hədisdir" deyə qəbul etməməli, araşdırmalıdır.

• Din alimlərinin təsdiqlədiyi hədis kitablarına müraciət etməlidir.

• Quranı əsas götürərək, Peyğəmbərin həqiqi sünnəsinə bağlı qalmalıdır.

Nəticə

Uydurma hədislər dini zəiflədir, insanları doğru yoldan azdırır. Hər bir müsəlman üçün vacibdir ki, eşitdiyi və oxuduğu hədislərin həqiqiliyini yoxlasın və yalnız etibarlı mənbələrə əsaslansın. Unutmayaq ki, Allahın kitabı Qurandır, Peyğəmbərin sünnəsi isə onu açıqlayan ən saf qaynaqdır.