İnsanların Ruhu Hara Gedir və Nələr Baş Verir

Giriş

İnsan ömrü Allahın təyin etdiyi bir müddətdir. Hər bir canlı üçün bu dünya bir imtahan məkanı, axirət isə əbədi həyatın başlanğıcıdır. Bədən torpaqdan, ruh isə Allahın əmri ilə verilmiş ilahi bir nəfəsdir. Dünyadan köç anı – insanın maddi aləmdən mənəvi aləmə keçididir.

1. Ölüm Anı – Ruhun Bədəndən Ayrılması

Qurani-Kərimdə buyurulur:

“Hər bir can ölümü dadacaq.” (Ali-İmran, 185)

Ölüm anında insanın ruhu Əzrail (ə) və onun köməkçi mələkləri tərəfindən alınır.

• Möminlərin ruhu sakitlik və nur içində bədəndən ayrılır.

• Günahkar və zalım insanların ruhu isə ağrı və çətinliklə çıxarılır.

Peyğəmbərimiz (s) buyurmuşdur:

“Möminin ruhu bədəndən suyun qabdan axdığı kimi çıxar,
Kafirin ruhu isə dəmir tırmıqla yun içindən dartıldığı kimi çıxar.”

Bu an insan artıq fiziki duyğulardan ayrılır, amma hələlik bədəninin yanında olanları ruhi baxışla görə bilir.

2. Bərzəx Aləmi – Ruhun Keçid Mərhələsi

Ölümdən sonra ruh Bərzəx adlı aləmə daxil olur. Bərzəx, dünya ilə axirət arasında bir ruhi gözləmə məkanıdır.

• Saleh insanların ruhları nur içində, rahatlıqda olur.

• Günahkarların ruhları isə hesab qorxusu və təəssüf içində qalır.

İmam Əli (ə) buyurur:

“Qəbir – ya cənnət bağlarından bir bağ, ya da cəhənnəm çuxurlarından bir çuxurdur.”

Bu mərhələdə ruh, bədəni ilə fiziki əlaqəsini itirsə də, öz şüurunu və hissini qoruyur.

3. Ölüm Sonrası Ruhun Görməsi və Hissləri

Dini mənbələrə görə, insan öldükdən sonra öz cənazəsini, yaxınlarının ağlamasını və dəfnini hiss edir.

• Mömin ruhlar üçün bu mənzərə rahatlıq və sevinclə müşahidə olunur.

• Günahkar ruhlar isə peşmanlıq və qorxu yaşayır.

Hədislərdə bildirilir ki, ölü insanın ruhu “yaxınlarının səsini eşidər, lakin cavab verə bilməz.”

4. Ruhun Mələklər Aləminə Qatılması

Bərzəx mərhələsindən sonra ruh əməl dəftərinin vəziyyətinə görə mələklər aləminə ucalır.

• Əgər insan saleh həyat sürübsə, ruhu cənnət qapılarına yönəldilir.

• Əgər zülm və günahla dolu olubsa, ruhu hesab gününü gözləmək üçün qorxu aləmində saxlanılır.

Ruhun bu səfəri Quranda belə təsvir edilir:

“Ey sakitləşmiş ruh! Rəbbinə dön, sən Ondan razı, O da səndən razıdır.
Gəl, Mənim bəndələrimin arasına daxil ol, Cənnətimə gir.” (əl-Fəcr, 27-30)

5. Qiyamət Günü – Ruhun Yenidən Bədənə Qayıtması

Sonuncu sur – İsrafilin (ə) suru çalındığı zaman bütün ruhlar yenidən bədənlərinə qayıdacaq.
Bu, axirət gününün başlanğıcıdır. İnsan həmin anda öz əməlləri ilə qarşılaşacaq:

“Kim zərrə qədər yaxşılıq etsə, onu görəcək; kim zərrə qədər pislik etsə, onu da görəcək.” (əz-Zəlzələ, 7-8)

6. Elmi Tərəfdən Ruhun Araşdırılması

Elm ruhu maddi cihazlarla ölçə bilmir, amma bir çox alimlər ölüm anı təcrübələrini (NDE) araşdırmışlar.
Orada insanlar bədənlərini yuxarıdan gördüklərini, bir nur tunelindən keçdiklərini və rahatlıq hiss etdiklərini bildiriblər.
Bu hadisələr dini baxışla da üst-üstə düşür – ruhun bədəndən ayrılıb başqa bir səviyyəyə keçməsi.

Nəticə

Ölüm son deyil – başqa bir aləmin başlanğıcıdır.
Ruh ölmür, sadəcə bədənini dəyişir.
Dünyadakı davranış və niyyətlərimiz, ruhumuzun axirətdəki yerini müəyyən edir.
Ona görə də insan ruhen təmiz yaşamalı, insanlara xeyir gətirməli, Allaha sadiq qalmalıdır.

“Bu dünya keçici yoldur, axirət isə əbədi mənzildir.” – (İmam Əli (ə))

Yekun Söz

İnsanın ölümü bir ayrılıq deyil, əsil Vətənə – ruhun qaynağına dönüşüdür.
Bədən torpağa qayıdır, ruh isə işığa, Rəbbinə doğru yüksəlir.
Dünyadakı hər addım, o səfərin istiqamətini müəyyən edir.