İmam Hüseynin (ə) Fərqi və Digər İmamların (ə) Xalq Yaddaşındakı Yeri

Giriş

İslam tarixində 12 məsum İmam (ə) insanlığa nur kimi gəlmiş, haqqın və ədalətin qorunması, ilahi biliklərin yayılması üçün yaşamış müqəddəs şəxsiyyətlərdir. Hər biri öz dövründə fədakarlıq göstərmiş, ilahi vəzifələrini yerinə yetirmişdir. Amma İmam Hüseyn (ə) ilə bağlı xalq yaddaşında xüsusi bir sevgi, mərsiyə ənənəsi, ziyarət və matəm mərasimləri yaranmışdır. Bu fərqin səbəbləri nələrdir? Digər imamlar niyə eyni səviyyədə ictimai mərasimlərdə anılmır?

1. İmam Hüseynin (ə) şəhadəti — açıq qiyam və insanlıq dramı

• İmam Hüseyn (ə) 680-ci ildə Kərbəla səhrasında zülmə qarşı açıq, qəti və cani-dildən müqavimət göstərdi.

• Bu hadisə siyasi bir münaqişədən çox, haqq və ədalət uğrunda insanlığın qürur və şərəf mübarizəsi oldu.

• Kərbəla şəhadəti həm fərdi, həm kollektiv, həm də ruhani dramdır — burada uşaqlar, qadınlar, yaşlılar da qətlə yetirildi, bu isə faciəni daha da insanlara yaxın etdi.

• Kərbəla, ədalətsizliyə qarşı davam edən bir simvol, haqqın zəfərinin və insanların vicdanının oyandığı yer kimi qəbul olunur.

2. Digər imamların (ə) şəhidlikləri — daha gizli, siyasi və mənəvi mübarizə

• Digər 11 İmam (ə) əsasən siyasi təzyiqlər nəticəsində, çox vaxt zəhərlənmə yolu ilə şəhid edilmişlər.

• Bu şəhidliklər, açıq müharibə və faciə şəklində olmadığı üçün xalq yaddaşında dramatik hadisə kimi geniş rezonans yaratmamışdır.

• Onların şəhidlikləri daha çox ilahi və mənəvi səviyyədə qəbullanır, elm və hikmətin yayılması yolu ilə davam edir.

• Onlar dinin təməl sütunları, elm, təlim və təbliğat rəhbərləridir.

3. Kərbəlaya bağlı mərasimlər — xalqın vicdanına toxunan hadisə

• Hər il milyonlarla insan mövsümi mərasimlərdə İmam Hüseyn (ə) və Kərbəla hadisəsini yad edir.

• Mərasimlərdə mərsiyələr, mərasimlər, matəm və ziyarətlər keçirilir.

• Bu mərasimlər insanlara ədalət, qürur, fədakarlıq və dini bağlılıq mesajlarını güclü şəkildə ötürür.

• Kərbəla hadisəsi, hər bir insanın içindəki haqqı qorumaq istəyini canlandırır.

4. Digər İmamların (ə) rolu — ilahi elm və daxili möcüzələr

• Digər İmamlar (ə) elm, hikmət, ilahi qanunların təbliği və dərin mənəvi dünyanı açmaq üçün çalışmışlar.

• Onların həyatı və şəhidlikləri daha çox özəl dairələrdə, şəxsən hörmətlə anılır.

• Onlar dini bilik və hikmətlə insanları maarifləndirmiş, mübarizəni sözlə, təlimlə davam etdirmişlər.

• Onların nüfuzu açıq müharibədən daha fərqli, ruhani və daxili mübarizədir.

5. İmam Hüseyn (ə) — ümumi insanlıq simvolu

• İmam Hüseynin (ə) şəhadəti təkcə şiələr üçün deyil, bütün insanlıq üçün ədalətin, insanlığın simvoludur.

• Bu səbəbdən o, dünya miqyasında tanınır, sevgi və ehtiramla yad edilir.

• Digər İmamlar da müqəddəsdir, amma Ümumdünya səviyyəsində bu dərin təsirə malik deyillər.

Nəticə

İmam Hüseyn (ə) ədalətin, haqqın və insanlığın simvoludur, onun şəhadəti həm ruhları oyadır, həm də hər kəs üçün dərsdir. Digər İmamlar isə ilahi elm və hikmətin davamçıları, dini maarifləndirmənin və mənəvi yoldaşlıqların əsas sütunlarıdır. Hər biri öz cür müqəddəsdir və hamısı üçün böyük hörmət göstərilməlidir.